[Review] Độc đáo hoa giấy Thanh Tiên xứ Huế

Ai đã về với xứ Huế mộng mơ một lần hẳn không khỏi bồi hồi nhớ những cánh hoa dịu dàng trên mảnh đất ven sông, những cánh hoa sum suê đón nắng đông rực rỡ, những cánh hoa dịu dàng của người nông dân. Nó được canh tác trên bãi bồi sông Hương quanh năm.

Hoa giấy Thanh Tiên đã có từ rất lâu đời.

Thế nhưng, bạn có biết đâu đó ở Huế, hoa không trồng nhưng vẫn nở quanh năm, loài hoa này không nở trên đất mà luôn nở dưới bàn tay của người nghệ nhân. Đó là những cây hoa giấy ở làng hoa Thanh Tiên, xã Phú Mậu, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế. Người dân trong làng này từ già đến trẻ, ai cũng là nghệ nhân kết tinh hoa thực thụ. rực rỡ, nhiều màu sắc. Tuy là làng nghề nhưng chỉ sản xuất hoa giấy trong một tháng, đó là tháng Chạp và bán quanh năm. Những bông hoa luôn tươi đẹp, rực rỡ, không bao giờ héo khiến nhiều du khách thích thú mua về trang trí trong phòng khách gia đình.

Lịch sử của cây hoa giấy Thanh Tiên là một giai thoại rất thú vị. Theo sách Đại Nam nhất thống chí, nghề làm hoa giấy của dân làng Thanh Tiên hình thành từ thế kỷ XVIII. Chuyện kể rằng khi kiệu của Chiêm Vương Chế Mân đón công chúa Huyền Trân từ Thăng Long về làm dâu Chiêm Quốc, ngang qua Thuận Hóa vào một ngày cuối đông ảm đạm. Giữa bãi lau hoang vu của miền xa, cô kết hoa giấy ngũ sắc đón xuân trong nỗi nhớ cố hương. Dân làng Thanh Tiên bắt chước kể lại câu chuyện đó. Năm nào cũng vậy, họ làm hoa giấy, trang trí nhà cửa đón Tết, lâu dần trở thành nghề làm hoa báo xuân.

Có người còn cho rằng, nghề hoa giấy ở Thanh Tiên gắn với tín ngưỡng thờ cúng dân gian của người dân xứ Huế. Khi những người phương Bắc đặt chân vào Thuận Hóa, họ phải đối mặt với nhiều hiểm nguy, bất trắc từ các thế lực siêu nhiên và hữu hình. Từ đó hình thành nhu cầu thờ cúng các vị thần ở vùng đất mới để “cầu lành tránh dữ”, với số lượng đình thần nhiều nhất Việt Nam.

Mỗi năm, người dân làng Thanh Tiên chỉ làm hoa giấy vào tháng Chạp lúc nông nhàn, nhưng nguyên liệu đã được chuẩn bị kỹ lưỡng từ đầu mùa thu. Nguyên liệu cần thiết là tre, giấy và bột màu. Tre dùng để làm cành hoa, giấy làm cánh hoa mềm mại, phẩm màu giúp tô điểm cho màu sắc của hoa thêm rực rỡ. Trước đây, người dân làng Thanh Tiên thường sử dụng màu tự nhiên để tạo nên vẻ đẹp của màu hoa giấy, việc tạo màu cũng là một bí quyết gia truyền mà không phải vùng nào cũng làm được. Nhưng bây giờ, họ sử dụng giấy thủ công để làm. Nếu như bãi bồi đầy hoa tươi khoe sắc, đủ màu sắc, đủ chủng loại thì ở làng Thanh Tiên những bông hoa ấy cũng có mặt trên bàn tay khéo léo của người thợ. Họ có thể làm tất cả các loại hoa, rất giống với phiên bản tươi.

Sau khi kết hoa xong, người nghệ nhân mang đi khắp Huế để tôn thêm nét tươi trẻ cho mùa xuân quê hương. Ngày xưa, đến Huế, dừng chân qua bến phà Bao Vinh, không ai không xao xuyến khi thấy những con thuyền hoa trôi trên sông, những con thuyền lộng lẫy như mang mùa xuân về phố thị.

Nhưng đó là chuyện của quá khứ, còn bây giờ dân làng Thanh Tiên làm hoa quanh năm. Ngoài những cành hoa đủ chủng loại: lan, huệ, hồng, cúc, dã quỳ, tường vi … vốn chỉ phục vụ nhu cầu thờ cúng, lễ nghi và chỉ làm được trong dịp Tết, nay người dân Thanh Tiên còn thêm hoa sen trang trí trong các biệt thự, khách sạn cao cấp ở Huế và xuất khẩu.

Tuy Phong / bazantravel.com