“Minh tụ thủy tụ” – nước trước mặt đất – là yếu tố phong thủy được người xưa đặc biệt coi trọng vì đây là nơi chứa đựng nguồn năng lượng lớn. “Minh đường tụ thủy” của Kinh thành Huế là khúc sông Hương chảy qua mặt tiền như cánh cung khổng lồ.
Trên sông Hương, cù lao Hến và Rượu Yuyuan tọa hai bên Hoàng thành, tạo thế “tả Thanh Long, hữu Bạch Hổ” – hai linh vật trấn giữ, bảo vệ – là vị trí lý tưởng theo tiêu chuẩn của phong thủy.
Để tạo nên yếu tố phong thủy tốt, các nhà quy hoạch thời Nguyễn không chỉ xem hướng, địa thế công trình mà còn chú trọng đến cách bài trí nội thất, tổng thể đến từng phần nhỏ nhất, thể hiện qua số lượng, chiều dài, chiều rộng, chiều cao … của công trình kiến trúc.
Thông thường, tất cả các bộ phận của Ngọ Môn đều dựa trên nguyên tắc dịch thuật. Cụ thể, 5 lối đi vào Ngọ Môn tương sinh với Ngũ Hành, trong đó, lối đi của Vua thuộc hành Thổ, màu vàng. Một trăm cột của Ngọ Môn là tổng của các số Hà Đồ (55) và Lạc Thư (45) …
Có thể nói, ở Cố đô Huế, yếu tố phong thủy kết hợp với nghệ thuật cung đình đã để lại một kiệt tác kiến trúc – cảnh quan cho hậu thế. Đây cũng chính là yếu tố tạo nên giá trị cốt lõi của quần thể di tích cố đô Huế – Di sản văn hóa thế giới đầu tiên của Việt Nam được công nhận.
